Wat is EMDR?
Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) is een therapie die je helpt om nare ervaringen, zoals met een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident te verwerken. EMDR is vooral bekend van de behandeling van oorlogstrauma´s, maar dat is tegenwoordig veel uitgebreider.
Iedereen maakt in de loop van zijn of haar leven vervelende dingen mee. Als die nare herinneringen door je hoofd blijven spoken kun je daar depressief van worden. Herinneringen kunnen blijven terugkomen en kunnen je belemmeren in je dagelijkse functioneren. Dan wordt het tijd om ze te verwerken, bijvoorbeeld met EMDR.
Door EMDR verdwijnen de nare gedachten uit je hoofd en je denkt er niet meer aan. Je bent er niet meer constant mee bezig. Dat geeft ruimte in je hoofd voor andere dingen en je kunt je beter concentreren.
Op de website Wat is EMDR? staat meer informatie.
Wie geeft een EMDR-behandeling?
Een daarvoor speciaal opgeleide psycholoog doet de behandeling. Misschien heb je wel eens gehoord van een therapeut die met zijn hand heen en weer gaat voor je ogen, maar daar zijn nu andere hulpmiddelen voor. Je wilt je therapeut toch niet opzadelen met RSI-klachten door al dat zwaaien?
Hoe werkt EMDR?
Terugdenken aan de nare gebeurtenis
De therapeut vraagt je om aan de gebeurtenis terug te denken. Welke beelden komen op en wat voel je daarbij? Zo geef je de therapeut informatie over de traumatische ervaring. En je moet aangeven op een schaal van 1 – 10 hoe erg het je dwarszit.
Bij de behandeling vraagt de therapeut je om terug te denken aan de gebeurtenis. Je moet heel precies benoemen wat je zo dwarszit en daar aan terug denken. Hoe ging het, wat gebeurde er, wat voelde je?
Ondertussen afleiding
Ondertussen leidt de therapeut je af, waarvoor je al je aandacht nodig hebt. Dat afleiden kan op verschillende manieren:
- met de hand voor je ogen zwaaien
- met een koptelefoon met afwisselend links en rechts geluiden
- met een gekleurd lampje op een tl-buis dat heen en weer schiet
- met apparaten in je hand die onregelmatig zware trillingen afgeven
Je bent dan zo bezig met de afleiding dat je niet meer aan de nare gebeurtenis kunt denken. Het afleiden gaat per gebeurtenis een aantal keren (sessies), met pauzes ertussen. Steeds moet je tussendoor aangeven hoe erg de herinnering je dwarszit.
Je merkt na elke keer dat de herinnering vervaagt, tot hij helemaal is verdwenen.
Op de website van Vereniging EMDR kun je meer lezen over hoe een behandeling werkt.
Wat kun je ervan verwachten?
Door de behandeling verliest de herinnering emotionele lading. De beelden worden waziger, kleiner. Terugdenken aan de gebeurtenis is niet meer zo emotioneel en doet minder pijn. Het maakt je niet meer boos of bang. Het heeft een plekje gekregen, je hebt het verwerkt.
Wanneer heeft EMDR zin?
PTSS
EMDR heeft zin bij een posttraumatische stressstoornis (PTSS). PTSS kan het gevolg zijn van een nare gebeurtenis die langer dan 4 weken geleden is gebeurd. Dat kan bijvoorbeeld gaan om geweld of een ongeluk. Soms krijg je pas jaren later klachten.
Welke klachten horen bij PTSS?
Bij PTSS horen veel klachten, onder andere:
Herbeleving
Je beleeft de gebeurtenis steeds opnieuw, overdag in gedachten of ´s nachts in je dromen. Vergelijkbare situaties zoals een geur, geluid of voorwerp kunnen een herbeleving oproepen.
Vermijdingsgedrag
Je vermijd alles wat aan de gebeurtenis herinnert. De plek waar iets is gebeurd of mensen die je er aan herinneren.
Negatieve gedachten en gevoelens
Je denkt dat het je eigen schuld is geweest, of je schaamt je er voor.
Veel spanning en onrust
De angst, boosheid en het verdriet veroorzaken stress. Het maakt je onrustig, je bent er in je hoofd altijd mee bezig en dat vreet energie.
De klachten gaan niet over
Al deze klachten gaan maar niet over. Je blijft er aan denken, droomt erover, schrikt snel of wordt sneller dan voorheen boos. Je ontwijkt alles wat aan die gebeurtenis doet denken, want het roept heftige emoties op die voor spanning en onrust zorgen.
Gevolgen van PTSS
PTSS heeft veel invloed op je dagelijkse functioneren. Zowel thuis als op school of het werk. Je moet misschien je studie afbreken of je verliest je baan. Dan heb je een lager inkomen en kun je ook nog financiële problemen krijgen. Dat veroorzaakt nog meer stress.
Je kunt daarnaast verslaafd raken aan alcohol, drugs of kalmerende middelen om de pijn maar niet te hoeven voelen.
Onderzoek trauma en problemen kindertijd
Uit het recent gepubliceerde onderzoek To what extent do post-traumatic mental health and other problems reflect preexisting problems? Findings from the prospective comparative populationbased VICTIMS-study (2022; pdf) blijkt dat bij volwassenen met een trauma en psychische problemen er al voor hun kindertijd bepaalde aanwijzingen waren voor klachten in de toekomst.
Kan EMDR helpen bij RSI-problemen?
EMDR kan zeker zinvol zijn bij RSI-problemen. Ook jij kunt PTSS krijgen door nare ervaringen en de problemen die daar het gevolg van zijn, zoals:
- op je werk, waar
- je leidinggevenden jouw klachten niet serieus nemen of negeren
- je collega´s jouw klachten niet serieus nemen of negeren
- je geen hulp of hulpmiddelen krijgt om je klachten te verminderen
- je niet voldoende tijd krijgt om te herstellen
- je te weinig tijd krijgt om te pauzeren
- met medische hulpverleners die jouw klachten afdoen als tussen de oren en dan verder niets doen
- met je familieleden, die zich niets aantrekken van jouw RSI-klachten en ze gewoon negeren
- met anderen die je klachten negeren
- chronische pijn, want emotioneel beladen herinneringen en beelden kunnen een rol spelen bij chronische pijn. Daar is steeds meer bewijs voor.
Wat je nog meer moet weten over EMDR
EMDR is een zware, emotionele behandeling
Heeft een EMDR-behandeling nadelen? Een EMDR-behandeling is zeer emotioneel en intens. Het maakt je moe en dat kan een paar dagen aanhouden, maar dat gaat weer over.
EMDR is onomkeerbaar
Een herinnering die is uitgewist met EMDR kun je niet meer ongedaan maken. Het zal daarna grote moeite kosten of onmogelijk zijn om aan die herinnering terug te denken. Het is dan een vage gebeurtenis die geen invloed meer op je heeft.
Kosten en vergoeding
EMDR wordt vergoed vanuit de basiszorg. Je moet aan bepaalde voorwaarden voldoen en je hebt een verwijzing nodig van de GGZ of een specialist. Je therapeut moet zijn aangesloten bij een door je zorgverzekeraar erkende beroepsvereniging. Lees van tevoren goed je polisvoorwaarden door.
Eigen risico
Voor zorg uit de basisverzekering betaal je het eigen risico van maximaal € 385,- per jaar. Heb je de behandeling in twee verschillende kalenderjaren, dan kan het zijn dat je twee keer het eigen risico moet betalen.
Aanvullende verzekering
Als je niet aan de voorwaarden voldoet dan worden de kosten soms gedekt uit de aanvullende verzekering. Het valt dan onder alternatieve geneeswijzen. In je polisvoorwaarden kun je lezen aan welke voorwaarden je moet voldoen om vergoeding uit de aanvullende verzekering te krijgen.
Voor zorg uit een aanvullende verzekering betaal je geen eigen risico.
Ervaringsverhaal
Lees het ervaringsverhaal van Corinne, die deze therapie succesvol heeft ondergaan.
Meer informatie/bronnen
Meer informatie kun je op de volgende webpagina´s vinden:
Geschreven door Corinne Travail
