Congres klinisch arbeidsgeneeskundigen

“Een goede diagnose van RSI is essentieel en er moet serieus worden doorgezocht als een standaard behandeling niet aanslaat. RSI is goed behandelbaar en absoluut géén modeziekte.” Dat is Sandra Oudshoffs conclusie van het congres voor klinisch arbeidsgeneeskundigen dat onlangs plaatsvond in Houten. Namens de RSI-vereniging verzorgde zij een presentatie over de visie van de vereniging.

 

 

 

Motto: De RSI-vereniging geeft iedereen een kans.

 

Ruim 120 klinisch arbeidsgeneeskundigen kwamen naar het futuristische Aluminiumcentrum in Houten. Vanwege de introductie van de multidisciplinaire KANS-richtlijn stond de jaarlijkse bijeenkomst deze keer in het teken van KANS/RSI. In hoog tempo werden de specialisten bijgepraat over de laatste ontwikkelingen op RSI-gebied. Sandra presenteerde hier de visie van de RSI-vereniging op RSI.

 

In het hol van de leeuw

Veel RSI’ers hebben slechte ervaringen met bedrijfsartsen. Zij nemen hun klachten niet serieus of pushen om weer te gaan werken. Dus waarom had ik ja gezegd om een presentatie te geven bij deze beroepsvereniging, waarvan ook bedrijfsartsen lid zijn? Naarmate de datum dichterbij kwam begon het steeds harder te kriebelen. Wat is eigenlijk de visie van de RSI-vereniging? Ik ken inmiddels heel wat kretologie, maar een visie?
Zoals vaker kwam op het laatste moment alles op zijn pootjes terecht. Ik had een verhaal, had het getoetst bij diverse andere vrijwilligers, had geoefend voor mijn vriend, en stond op het congres na de theepauze voor een geïnteresseerde zaal. In de pauzes had ik al gemerkt dat het betrokken en aardige mensen waren. De eerste paar minuten vergat ik zo wat adem te halen, maar bij de eerste cartoon klonk er een lach door de zaal en daarna ging het vloeiend.

Ik kreeg geïnteresseerde vragen en kon die goed beantwoorden. Het perspectief van de vereniging en de individuele cases maakten indruk op de aanwezigen, die verder die dag vooral droge kost voorgeschoteld kregen.

Visie op RSI

Wat is RSI? Zelf zou ik RSI definiëren als: ‘Klachten aan het bovenlichaam die werk- of taak-gerelateerd ontstaan door of een langdurig statische houding, of repetitieve bewegingen, of het gebruik van (veel) kracht, of een combinatie daarvan’. RSI is een klachtencomplex én het zijn complexe klachten om te behandelen.
Toch is er bijna altijd een aanwijsbare lichamelijke oorzaak, die te maken heeft met de balans tussen belasting en belastbaarheid. Factoren zoals werkstress dragen bij aan het ontstaan van RSI-klachten. Het voortduren van de klachten verschilt, onder meer door de psychologie van de patiënt. Veel RSI’ers worstelen met kreten als ‘Het zit toch allemaal tussen je oren’ en ‘Modeziekte’. Er is veel onbegrip op de werkvloer en in de sociale omgeving.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld een gebroken been of een virusinfectie is RSI niet duidelijk medisch zichtbaar. Regelmatig verschijnen artikelen, dat RSI een modeziekte is, die mensen elkaar aanpraten. Wie dat zegt, heeft zijn huiswerk niet goed gedaan! RSI is de afgelopen 20 jaar constant een factor geweest voor ongeveer een kwart van de Nederlandse beroepsbevolking. Tijdens het congres bleek, dat media-aandacht geen invloed heeft op dit percentage. In het Afrikaanse Soedan hebben relatief even veel kantoorwerkers RSI als in Nederland. Zo bleek uit de boeiende lezing van een VU-onderzoeker.

Positieve draai

RSI is in de meeste gevallen heel goed behandelbaar, zeker bij beginnende klachten. Ook bij mensen met langdurige klachten zijn nog spectaculaire verbeteringen mogelijk. Veel RSI’ers weten bovendien een positieve draai te geven aan het anders inrichten van hun leven met klachten. Wat in Nederland wel veel beter kan is de diagnostiek, zeker bij langdurige klachten.
In de nieuwe richtlijn is dan ook opgenomen dat langdurige klachten nader onderzoek vergen. Bij voorkeur door een multidisciplinair team. Verder is er veel meer onderzoek nodig om te weten wat wel en niet werkt bij RSI-klachten. En om meer te begrijpen over het ontstaan.

Wat werkt bij RSI?

Mijn beeld van wat werkt bij RSI is persoonlijk en ontstaan door inzichten uit de wetenschappelijke literatuur, discussies tijdens het maken van de richtlijn, en ervaringen van mijzelf en andere RSl’ers. Fysio- en oefentherapie is als één van de weinige behandelmethoden afdoende wetenschappelijk onderzocht en werkt bij RSI. In opkomst zijn triggerpoint-behandelingen en dry needling, het bewerken van zenuwknooppunten met hele dunne naalden.
Bij langer durende klachten zijn maatwerk en een multidisciplinair team belangrijk. Sommige mensen moeten gerustgesteld worden en aangemoedigd om dingen te doen, anderen moeten juist afgeremd worden om als het een beetje beter gaat niet weer meteen over hun grenzen heen te gaan.

De RECOUP methode van dr. Sharan in India is veelbelovend en in veel individuele gevallen zeer succesvol. Belangrijk onderdeel hiervan is de volgorde van behandelingen vanwege de belastbaarheid: eerst gedoseerde rust, dan triggerpoint-behandelingen en/of oefentherapie om weer ruimte te krijgen in het bovenlichaam om te bewegen, dan ontspanningstechnieken, en pas daarna gaan bewegen met bijvoorbeeld een opbouwende krachttraining.

Highlights uit de rest van het congresprogramma

Drie orthopedisch chirurgen bespraken de verschillende RSI-varianten in schouder, nek en pols. Denk aan termen als Dupuytren, Guyon, Quervain en hun RSI-broertjes en zusjes. De belangrijkste boodschap is dat deze specifieke RSI-vormen door testen kunnen worden vastgesteld en door specialisten vaak goed behandelbaar zijn. De congresdeelnemers werden opgeroepen om sneller door te sturen naar een specialist bij aanhoudende klachten.

Een goed voorbeeld van de noodzaak voor betere diagnosestelling kwam uit een praktijkcase die werd besproken. Het was het verhaal van een oudere werknemer uit een boekbinderij met RSI-achtige klachten die niet overgingen. Na verder zoeken bleek, dat hij een behandelbare tumor had.

Cijfers kwamen ook aan bod: hoewel het aantal beroepsziektemeldingen gedaald is de laatste 10 jaar, raakt in de bouw nog altijd 2,3 op 1.000 werknemers arbeidsongeschikt door RSI. Een voorbeeld is zandcementvloerleggers, die kracht moeten gebruiken in moeilijke werkhoudingen.

Een hele leuke lezing tenslotte ging over RSI bij musici. Dit verhaal werd opgeluisterd met livemuziek. Foto’s toonden aan, dat musici en kantoorwerkers veel overeenkomsten hebben in werkhoudingen die tot klachten leiden. Bij musici is maatwerk een vereiste: de behandelaar moet de musicus zijn instrument zien bespelen om te begrijpen wat er misgaat.

Wat zijn ten slotte mijn “take-home-messages” van dit congres en mijn verhaal?

Belangrijk is dat RSI met werk te maken heeft, goed behandelbaar is en absoluut géén modeziekte. Voor herstel bij langdurige klachten is maatwerk noodzakelijk. Een goede diagnose is essentieel en er moet serieus worden doorgezocht
als een standaard behandeling niet aanslaat.

Meer informatie over het congres

www.fysionet-evidencebased.nl

www.rsi-vereniging.nl

Klinisch arbeidsgeneeskundigen

Klinische arbeidsgeneeskunde is geneeskunde waarbij het werk van de patiënt ertoe doet. Leden van de beroepsvereniging zijn medisch specialisten, bedrijfsartsen en (bedrijfs-)fysiotherapeuten. De Nederlandse Vereniging van Klinisch Arbeidsgeneeskundigen (NVKA) telt ongeveer 120 leden. Doelstelling van de NVKA is een wetenschappelijke onderbouwing van de klinische arbeidsgeneeskunde en een goede beroepsuitoefening.

 

www.nvka.nl