Zelfzorg bij chronische rouw heb je nodig om uit het dal te klimmen, weer zin…
Ervaring TENS bij RSI-klachten is het ervaringsverhaal van redacteur Corinne, die het apparaat al meer dan tien jaar gebruikt. Heb je al van alles geprobeerd om van je pijn af te komen en lukt dat maar niet? Denk dan eens aan TENS, een vorm van pijnbestrijding.
Wat is TENS?
TENS betekent Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Dat is een neurostimulator (een medisch apparaat dat elektrische stroompjes afgeeft), een vorm van pijnbestrijding. Het apparaat werkt op een meegeleverde oplaadbare batterij.
Er zijn verschillende merken TENS-apparaten. Je kunt ze bekijken op de webpagina TENS-apparaten van Eurocept Xytron Medical. Daar staan ook filmpjes over hoe je het gebruikt.
Hoe werkt TENS?
TENS is geen medicijn, het komt niet in je lichaam. Het werkt transcutaan (onderhuids).
Op de huid, waar de pijn zit, plak je twee (of vier) elektroden. De elektroden verbind je met snoeren aan het TENS-apparaat. Dat geeft zwakke elektrische signalen (impulsen) af. Die impulsen stimuleren de zenuwen en verbeteren de doorbloeding. En dat helpt tegen de pijn.
Triggerpoints
De elektroden plak je op triggerpoints. Die kun je voelen, het zijn keiharde knobbeltjes.
Triggerpoints kun je opzoeken door met een vingertop loodrecht en stevig te drukken op plekken met pijn. Als je een keihard knobbeltje voelt, dan is dat een triggerpoint. Kies de plek met de pijnlijkste triggerpoints voor het plakken van de elektrode. Later kun je nieuwe triggerpoints zoeken om die te behandelen.
Onderdelen
Voor het gebruik heb je de volgende onderdelen nodig:
TENS-apparaat
Je kunt het apparaat de hele dag (en nacht) gebruiken, net zo vaak en lang als je zelf wilt. Je koppelt het af op het moment dat je het niet gebruikt.
Elektroden
Het TENS-apparaat heeft twee ingangen om een snoertje aan te koppelen. Het snoertje splitst zich aan het andere eind en die twee stukken koppel je aan twee elektroden. Je hebt altijd twee of vier elektroden nodig.
Voor je de elektroden op je huid plakt, maak je die eerst schoon met een alcoholdoekje. Daarna plak je de elektroden op de juiste plekken.
Elektroden zijn er in allerlei vormen en maten, ook voor als je eczeem hebt. Op de webpagina bestellen van Eurocept Xytron Medical staan ze allemaal op een rij.
Snoeren
Eén snoer verbindt het apparaat met twee elektroden. Als je vier elektroden opplakt, dan heb je dus twee snoeren nodig. De snoeren zijn kwetsbaar, want ze zijn dun. Je moet ze vervangen als er storingen zijn, zoals een tintelend of scherp gevoel.
De eerste jaren moest ik kapotte snoeren terugsturen naar Eurocept. Dat is nu niet meer zo, ze mogen gewoon bij het restafval. Ik lever ze in als KCA (klein chemisch afval), dat is beter voor het milieu.
Waarvoor wordt TENS gebruikt?
TENS wordt vaak gebruikt voor lage rugpijn of voor pijn in het nek-schoudergebied, maar er zijn meer mogelijkheden. Steeds meer mensen gebruiken TENS.
Voordelen van TENS
TENS heeft een aantal voordelen:
- het geeft geen bijwerkingen
- behalve eventueel eczeem als je allergisch bent voor stoffen die in de elektroden zitten (daar zijn speciale elektroden voor)
- het is geen medicijn dat je inneemt
- TENS mag daarom ook gebruikt worden tijdens het bevallen
- je hoeft niets in je lichaam in te brengen (mocht je een hekel hebben aan naalden)
Nadelen van TENS
Zijn er dan helemaal geen nadelen aan TENS? Zeker wel.
- Je hebt de hele dag de elektroden op je rug met de snoeren eraan. Het apparaat zelf koppel je los, maar die snoeren zijn lang en zitten in de weg.
- De snoeren hangen in je koffie of thee en blijven achter de deurkruk haken. Daarom rol ik de snoeren een beetje op en doe er een elastiekje omheen.
- Bij warm, benauwd weer, blijven de elektroden niet goed zitten. Vooral als je veel zweet.
- Af en toe zitten de elektroden op de binnenkant van je shirt. Bijvoorbeeld als je je hebt omgekleed. Dan werkt die kant niet meer, of het geeft een naar gevoel als je het apparaat aan zet.
- Van de standaard elektroden kreeg ik eczeem, maar sinds ik speciale elektroden gebruik heb ik dat niet. Dat kun je aanvragen bij de leverancier. Er zijn verschillende soorten elektroden, je kunt heel veel proberen.
- Je krijgt een afgepaste hoeveelheid elektroden, schoonmaakdoekjes en snoeren per periode. Dat is soms niet voldoende, want vooral de elektroden plakken na korte tijd minder goed. De snoeren zijn kwetsbaar en breken soms.
- De eerste dagen van nieuwe elektroden kun je na het schoonmaken direct plakken.
- Als de elektroden uitdrogen, dan kun je daar met je vinger wat water op smeren. Hoe langer je de elektroden gebruikt hoe meer ze uitdrogen.
- Het is de bedoeling dat je de elektroden ongeveer vier weken gebruikt voor je ze vervangt. Dat lukt niet altijd.
- Het aftekenen met watervaste stiften geeft af. De binnenkant van je shirt, nachthemd en beha krijgen de kleur van die stift en dat gaat er nooit helemaal uit. Bij een donkere beha en kleding valt dat minder op.
- Wie niet heel lenig is kan de elektroden niet zelf op de rug plakken. Je ziet ook niet waar je ze plakt. Heb je geen partner, dan kan de thuiszorg dat doen. Teken de hoekjes af voor je de elektroden verwijdert. Dan weet je de volgende dag waar ze moeten zitten.
Je mag TENS niet gebruiken:
- als je een pacemaker hebt
- als je een voertuig bestuurt
Vergoeding van TENS in 2025
Een TENS-apparaat kan worden vergoed uit de basisverzekering. Dat betekent dat het van je eigen risico afgaat, tot je dat hebt verbruikt. Behalve als je het apparaat in bruikleen hebt, dan betaal je geen eigen risico. Voor toebehoren (andere materialen) betaal je soms wel eigen risico.
Het hangt van je zorgverzekeraar af wat de voorwaarden zijn, dat is nogal verschillend. Sommige verzekeraars zijn daarin wat makkelijker dan andere. Bij de ene zorgverzekering heb je een indicatie nodig van een medisch specialist, bij een andere kan een physician assistant dat doen.
Materialen (toebehoren), zoals schoonmaakdoekjes, elektroden en snoeren worden beperkt vergoed. Bestel ze wel regelmatig, anders vervalt de vergoeding. In het schema Vergoeding TENS 2025 (pdf) zie je wat de voorwaarden en vergoedingen voor 2025 van de grote verzekeraars zijn.
Leverancier
Eurocept Xytron Medical heeft een contract met alle zorgverzekeraars, dus daar kom je waarschijnlijk terecht.
Als je overstapt naar een andere zorgverzekeraar kan dat wel gevolgen hebben, omdat de voorwaarden anders kunnen zijn. Let daar goed op.
Mijn eigen ervaringen
Pijnbestrijdingsbehandelingen
Voor ik in 2014 mijn eerste TENS-apparaat kreeg, heb ik 15 jaar pijnbestrijdingsbehandelingen gehad op een pijnpoli. Ik was heel blij met de pijnbestrijdingsbehandelingen, maar het is helaas bijna onmogelijk om ze nu nog regelmatig te krijgen.
Twee tot drie keer per jaar kreeg ik een facetdenervatie of epidurale pijnbestrijding. In het artikel Facetdenervatie, RSI-Magazine 2016-4, pagina 6-7 lees je hoe die behandeling gaat. Bij epidurale pijnbestrijding krijg je een prik met corticosteroïden achter in je nek. Dat is minder pijnlijk en het herstel is ook korter.
Met twee tot drie pijnbestrijdingsbehandelingen per jaar (maximum) kon ik redelijk goed functioneren, zonder pijnstillers. In het begin helemaal zonder pijn, maar die kwam na verloop van tijd altijd terug.
TENS neemt niet alle pijn weg
TENS neemt zeker niet alle pijn weg, maar die is wel beter te verdragen. Het leidt af van de pijn. Het voelt aangenaam en ik word er slaperig van.
Op het apparaat kun je de sterkte van de impulsen zelf regelen. Te sterke signalen verergeren de pijn. Afhankelijk van de mate van pijn die ik heb, maak ik de impulsen sterker of zwakker. Bij veel pijn verdraag ik minder sterke impulsen. Na vijf tot tien minuten verhoog ik de sterkte vaak.
Op zeer gevoelige plekken (vingertoppen), is het wel pijnlijk. Als het toch pijn doet, dan zit er meestal iets niet goed of het snoertje is kapot (kabelbreuk). Dat voelt als haperen of scherpe pijn en dat kan zeer pijnlijk zijn.
Elektroden opplakken en afhalen
Ik gebruik het apparaat voor triggerpoints op mijn rug. Ik ben niet lenig en kan niet zelf zien of voelen waar die zitten en daarom doet de thuiszorg dat voor mij.
De thuiszorg plakt de elektroden er elke morgen op en ze halen ze er ’s avonds weer af. Voor ze eraf gaan, markeren ze de hoekjes van de elektroden met een watervaste stift, zodat de volgende morgen duidelijk is waar ze moeten zitten. ’s Nachts gebruik ik het apparaat niet.
Let er op dat de snoeren van de elektroden naar het midden van je rug wijzen, als ze horizontaal zijn geplakt. Wijzen die snoeren naar buiten, dan heb je afzakkende snoeren die je armen belemmeren in gebruik.
Snoeren
De snoeren zitten wel de hele dag in de weg, als het apparaat is afgekoppeld. En ze zijn veel te lang, daarom vouw ik ze een beetje op met een elastiekje erom. Er zijn geen kortere. Dat maakt de dunne snoeren wel kwetsbaar, die gaan regelmatig kapot door een kabelbreuk.
Mijn TENS-apparaten
Mijn eerste TENS-apparaat, de Cefar Prima Pro, kreeg ik in juni 2014, als vervanging van de pijnbestrijdingsbehandelingen. Na acht jaar werkte het apparaat niet goed meer en daarom kreeg ik een nieuwe: de Bytech TENS. De meeste zorgverzekeraars vergoeden een nieuw apparaat na vijf jaar.
Tips
Enkele tips:
- Standaard krijg je twee kleine vierkante elektroden en twee dubbel zo grote elektroden. Ik gebruik alleen de grote, want dat neemt meer triggerpoints mee in de behandeling.
- Regel met de leverancier dat je automatisch nieuwe toebehoren (materialen) krijgt. Dat gebeurt dan per kwartaal.
- De standaard snoertjes die je krijgt zijn de langste. Voor bovenaan de rug is dat niet nodig, het zit alleen maar in de weg. Bestel de kortste (die zijn vaak nog veel te lang).
Meer blogs over TENS
Ik heb eerder blogs geschreven over TENS:
- Ervaring TENS: inTENSe belevenissen bij RSI-klachten (2015)
- Ervaring TENS: hoe ik mijn TENS-apparaat gebruik voor RSI-klachten (2014)
Meer informatie
Meer informatie over behandelingen en bewegen vind je op onze webpagina’s Behandelingen A-Z en Ontspannen en bewegen A-Z. Want bewegen is en blijft heel belangrijk!
Eigen ervaringen delen
Heb je zelf ervaring met het gebruik van TENS of wil je iets anders delen? Laat het ons weten.
Tekst: Corinne Travail
Afbeeldingen onderdelen TENS: Corinne Travail
Afbeelding vrouw die TENS-apparaat gebruikt: Wikimedia
Comments (0)