Leg je telefoon weg Challenge! 2025

 
Van 16 tot 22 juni deed ik mee met de Leg je telefoon weg Challenge! van de stichting Mind. Ik kreeg ‘m aangeboden via mijn zorgverzekeraar, dus ik schat in dat het merendeel van de Nederlanders het ook in de postbus heeft gekregen.
In de evaluatie van Mind stond dat maar 54% van de paar duizend deelnemers het had volgehouden. Ik mag mezelf feliciteren want ik hield het vol! Maar hoe ging het nou écht met mij? Een verslag.

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! banner

 

11 juni 2025

Aanstaande maandag is het zover. Ik krijg een e-mail reminder:

  • Bereid je voor, licht je vrienden en kennissen in… Alsof ik een zwaar dieet in ga, of een alcoholvrije maand. Tjonge, zou het zoveel impact hebben?
  • Lees de spelregels nog een keer door.

Okay, Ik mag bellen, hoera! Verder: wél medische apps, muziek luisteren, navigeren… gelukkig, want ik verdwaal sowieso altijd.

Oh jee, ook geen sociale media op je laptop. Hmmm, ik switch altijd tussendoor als ik even een break wil. Om dat te voorkomen moet ik ze dus weghalen van mijn computer. Het wordt nog erger: Zet je scherm op zwart-wit, voer schermtijd in, zet je meldingen uit, vliegtuigstand aan.

Volgens mij heb ik niet helemaal door waar ik aan begin. Kennelijk is die telefoon al zo verweven met mijn leven… Ik moet me toch echt even goed gaan voorbereiden op maandag dit weekend… En ik stuur een berichtje op mijn sociale media dat ik er een weekje uit ben…

16 juni 2025

Daar gaan we dan, ik heb het pakketje binnen, ik ga er straks echt aan beginnen. Als redacteur voor de RSI-vereniging heb ik net een stuk geschreven over dr. Peper en de verslavende werking van de smartphone en sociale media. Ik ben het ook eens met alles wat hij zegt.

Jazeker, we moeten veel minder op onze telefoon. En bij mij is het nog helemaal niet zo erg, dus dit gaat echt niet over mij… Let’s go!

Echt niet? Ik merk dat ik het toch een beetje spannend vind. Want stiekem keek ik misschien toch best veel op mijn telefoon. Niet de gemiddelde 6,5 uur die onze jeugd erop doorbrengt, maar toch.

Ik lees net de spelregels, slik. Maar een half uur per dag? Da’s best wel weinig. Alle meldingen uit zetten… oeps. Want ja, ik zit ook nog op verenigingen, mijn werk, mijn cursus. Hoe gaan we dit doen? En misschien nog belangrijker, hoe ga ik me daarbij voelen?

Van 16 tot 22 juni

Ik kreeg een leuk boekje van Mind waarin ik al mijn ervaringen kon opschrijven en aan de hand daarvan mijn voortgang kon monitoren. In het schema verder naar onderen zie je de uitkomsten. Wat zijn de trends?

Vragen

Door de vragen in het boekje te beantwoorden, krijg je in de loop van de week inzicht in de ontwikkelingen. Zo had ik in het begin van de week erg vaak de neiging om de telefoon erbij te pakken. Uit gewoonte, verveling of bij stress.

En verder merkte ik dat ik toch een soort verslaving had aan likes. Ik heb mezelf daarom een strikt regime met maar twee keer kijken per dag gegeven, waarbij ik bij elkaar maar een half uur op de sociale media mocht.

Ik kwam erachter dat dit bij sommige apps niet zo handig was, als je meteen moest reageren. Dus verderop in de week mocht ik dat wel van mezelf. Maar de groepsapps mocht ik pas inkijken op het vaste moment.

Discipline

Uit onderzoek blijkt dat een gewoonte veranderen een aantal maanden duurt, dat heb je binnen een week niet gedaan. Hier hielp alleen keiharde discipline, en die heb ik toevallig. Wat ook opviel waren mijn copingmethodes (manier waarop je met stressvolle situaties of problemen omgaat) bij stress.

Heel vaak zoek ik naar afleiding, terwijl ik door mijn opleidingen weet dat het opmerken, accepteren, een paar keer goed ademhalen en een kleine strategie bedenken, een betere manier is. Want na de afleiding door je smartphone, ben je nog steeds gestrest.

Verder blijkt het op je smartphone hengelen naar likes toch een soort endorfine te geven, alleen niet de goede. Het is namelijk nooit genoeg. Dat is ook de reden dat je blijft hangen in je smartphone op zoek naar echte likes, alleen die zijn er niet.

Terwijl the real thing, een kopje theedrinken met een vriend of vriendin, een gesprekje met de buurvrouw meer tevredenheid en verzadiging geeft.

Bijen

Zoals gezegd hielp mijn discipline mij van het constante gecheck af, maar er gebeurde ook iets anders. Ik bedacht spontaan ook andere methodes om even tot rust te komen. Zo ging ik op een mooie dag midden in mijn tuin zitten tussen de bloemen en mijn insectenhotel in.

Hoewel ik het natuurlijk wel eerder gezien had, keek ik nu met volle aandacht naar hoeveel verschillende soorten wilde bijen, zweefvliegen en hommels er in mijn kleine tuintje rondzoemen.

Ik kreeg dus meer focus. Tijdens een uurtje in het OV mocht ik mijn halfuurtje sociale media doen. Maar daarna niet meer. Het was alsof ik voor de eerste keer in mijn leven goed om me heen keek in een trein. De gesprekken, de gezichtsuitdrukkingen, hoe bewegen mensen, kijken ze naar elkaar, wat is hun energie?

Ineens overspoelde al die informatie me. Terwijl ik door de smartphone daarvoor juist totaal afgesloten was van mijn omgeving. Toen registreerden mijn zintuigen niets bewust. Terwijl je dat onderbewust heus wel registreert, maar niet verwerkt. Hetgeen weer meer stress oplevert.

Een boek!

Meer opmerkzaamheid maakte ook dat ik alles met veel meer aandacht deed en voelde. Zo zit ik normaal gesproken na het eten op de bank met Nieuwsuur aan en een tablet op mijn schoot, terwijl ik alles maar half opneem.

En nu? Ik voelde mijn vermoeidheid veel beter, ik had ineens geen zin meer in tv met die continue ellende. Wat ik normaal alleen op vakantie doe gebeurde nu: ik pakte een boek!

Ik kreeg ze door

Daarbij kreeg ik ze door: de sociale mediastrategieën. Bij elk bericht voelde ik hoe ik erin getrokken werd. Maar omdat ik nu niet veel tijd had, maakte ik veel scherpere keuzes.

Ik ontdekte dat Instagram een verzameling van geschreeuw en aandachttrekken was met veel verontrustende berichten. Okay, ook leuke mode, muziek en vintage spullen… En aan de andere kant overal oefeningen om rustig te worden en feel-goodfilmpjes. Of zegt dat iets over mijn algoritme?

Een cijfer

De laatste vraag was: Geef je dag zonder smartphone een cijfer. De eerste dag was dat een 7, daarna een 7,5 en op het laatst een 8.

Wie had dat gedacht? Ik had er zo tegenop gezien en vond het ook best lastig en onhandig. Elke keer wachten tot ik mijn berichten mag bekijken en dan ook nog leuk de laatste Insta-berichten meenemen.

Maar het bracht ook veel. Meer focus, aandacht, rust, ontspanning. Je tijd anders indelen, de tijd nemen om je echt te ontspannen. Normaal kom ik daar alleen in de vakantie aan toe. Dan kom ik een soort zomerslaap en krijg een totale aversie tegen de krant lezen, op tablets kijken en berichten checken.

Daarbij kreeg ik inzicht in hoe je in allerlei algoritmes gezogen wordt, in principe om je ook langs advertenties te leiden om spullen te kopen.

En nu?

Hoe gaat het nu met me? Is mijn sociale mediagebruik blijvend veranderd? Zelfs na de vakantie moet ik eerlijk zeggen: nee, niet echt. Wat wel is veranderd is het bewustzijn van wat ik mezelf aan doe. Toch leg ik vaker de smartphone weg of kies ik ervoor om het uit te stellen.

Maar, net als de dry january, vind ik dat je het eigenlijk elk jaar zou moeten doen. Het is een reset die je nodig hebt en zorgt dat je er weer bewust mee omgaat.

Daarmee komt mijn ervaring overeen met die van de meeste deelnemers die de challenge met een 8 of hoger beoordelen. Volgend jaar doe ik het weer, beloofd!

Fragment evaluatie Leg je telefoon weg Challenge!

Hieronder vind je een fragment uit de evaluatie van Mind en daaronder schematisch de dagboekaantekeningen van mijn eigen Challenge.

Hoewel het voor veel mensen best lastig was, bracht de challenge ook veel. 60% geeft aan meer rust te ervaren door de challenge, 28% was productiever, 24% kon zich beter concentreren en 21% was creatiever.

Ook geeft 21% aan meer offline contact met mensen om zich heen te hebben gehad. 39% laat weten dat het ook andere dingen heeft opgeleverd. Zo geven heel veel mensen aan dat de challenge zorgde voor bewustwording en meer inzicht. Maar ook:

  • Het zorgde voor meer gezelligheid in het gezin.
  • Ik kreeg er een vakantiegevoel van. Lekker veel gelezen.
  • Ik kom weer toe aan andere dingen.

Evaluatieboekje per dag

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! Het tuintje van Gabriëlle

Zo vaak had ik de neiging op de smartphone te pakken

  • Maandag: bij tussendoor-momenten: na opstaan, na ontbijt, bij het koffiedrinken. Is LinkedIn ook sociale media?
  • Dinsdag: bij het opstaan en voor het starten met werk.
  • Woensdag: minder de neiging om zomaar even de telefoon te pakken, kennelijk went zoiets vrij snel. Ik mocht van mezelf wel reageren op afspraken maken via de app. Sommige dingen moesten echt direct worden afgehandeld en daarmee is er eigenlijk geen verschil met de mail.
  • Donderdag: vandaag 2 keer Facebook per ongeluk geopend… meteen weer dicht gedaan.
  • Vrijdag: vandaag had ik wat stress, ik merkte dat ik sneller de neiging had om de telefoon te pakken en op Facebook te kijken. Ik moest het daarna van mezelf meteen weer sluiten.
  • Zaterdag: ik had de neiging om de hele dag reacties te gaan bekijken van een sociale mediapost. Dat moest ik echt de kop indrukken.
  • Zondag: het is de laatste dag, ik merk in de ochtend toch wat ongeduld, ik wil gewoon ook weer heel graag ongegeneerd op mijn telefoon kunnen kijken. Ik moest de telefoon echt met kracht weer wegleggen…

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! Een veld met paarse bloemetjes

Dit leverde een dag met minder smartphonegebruik mij op

  • Maandag: ik heb een sociale-mediatijdstip ingesteld, daar mag ik een half uurtje alles bijwerken. Wat ik wil appen, of reageren op apps, schrijf ik op en stel ik uit tot dat moment.
  • Dinsdag: ik maakte veel meer mooie foto’s en ik ging nadenken over de impact van goed en slecht nieuws op sociale media. Ik keek tv met meer aandacht, zonder daarbij de nieuwe mode te checken bij mijn webshop. Verder merkte ik dat ik ’s avonds mijn moeheid veel beter voelde. Ik voelde minder stresshormonen en kon me makkelijker ontspannen, en het was pas de 2e dag!
  • Woensdag: meer rust, meer focus, minder afgeleid, meer gelezen in een heus boek! Meestal lees ik online-artikelen…
  • Donderdag: ik zat een uur in het OV en ik mocht daar mijn half uurtje sociale media doen. De hele omgeving, mensen die naast me zaten en in- en uitstapten, niet opgemerkt. Totdat ik mijn telefoon dicht deed. Het contrast was groot. Ik zag in de tram waar we waren, ik keek naar mijn reisgenoten, ving flarden van gesprekken op, geuren, oogopslag, ik zag blijdschap, vermoeidheid, verveeldheid, levendigheid. De omgeving kwam ineens weer binnen.
  • Vrijdag: door de relatie tussen stress en sociale mediagebruik te onderkennen, kreeg ik meer inzicht in mijn stress copingsystemen.
  • Zaterdag: toch het inzicht dat likes op de sociale mediapost verslavend zijn.
  • Zondag: een fijn dagje weg met het gezin, lekker rustig samen zijn.

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! Bloeiende geel-rose rozen van dichtbij

Dit vond ik vandaag lastig zonder smartphone

  • Maandag: meestal reageer ik meteen, dus niet reageren is een soort impulsbeheersing. Ook heb ik bijkom-momenten tijdens de dag, dan pak ik altijd even mijn sociale media erbij. Dat moest ik dus actief onderdrukken.
  • Dinsdag: ik moet ook actief de sociale media op de laptop afsluiten, anders switch ik per ongeluk. Ik mis de online sociale contacten. Ja, kennelijk is dat toch nogal een ding, ik vind mijn online-contacten overdag gezellig tussendoor.
  • Woensdag: toen ik eenmaal mijn half uur op mijn sociale media mocht, vond ik het lastig om te stoppen. Is dat dan het verslavende effect wat dr. Peper beschrijft?
  • Donderdag: toch weer die overgangsmomenten, rustmomentjes dat ik net even afleiding zocht.
  • Vrijdag: ik moest toch naar andere manieren zoeken om met stress om te gaan. Dus ik heb de meditatie-cd er weer bij gepakt.
  • Zaterdag: ja, die likes, totaal virtueel, maar het voelt kennelijk toch als een positieve, echte interactie. Zoals dat je je buurvrouw in de supermarkt tegenkomt en een praatje maakt. Het geeft kennelijk endorfinen.
  • Zondag: vandaag voelde ik me verder heel rustig, alleen in de ochtend had ik wat last van weerstand.

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! Bloeiende paarse bloem van dichtbij

Dit hielp me bij wat ik lastig vond

  • Maandag: een standaardtijd instellen helpt toch echt, wel lastig, maar het werkt…
  • Dinsdag: ik merkte nu al een verandering, zou het dan toch, ook voor mij, iets uitmaken?
  • Woensdag: strakke planning.
  • Donderdag: ik realiseerde me wat die paar dagen me al hadden opgeleverd, dat ik al zo snel zonder de smartphone kon, dat ik meer rust ervaarde, meer focus en meer om me heen opmerkte.
  • Vrijdag: ik ben op een gegeven moment midden in mijn tuin gaan zitten, tussen de bloemen en mijn bijenstation en heb een uur zitten kijken naar het heen en weer vliegen van de verschillende wilde bijensoorten, met speciale aandacht voor hun uiterlijk, vlieggedrag en welke bloemen ze uitzochten. Ik voelde me als Erik in het Klein Insectenboek.
  • Zaterdag: terug naar de discipline, afspraak = afspraak, het is hierna nog maar één dag!
  • Zondag: het viel vandaag best mee.

Leg-je-telefoon-weg-Challenge! Een slak op een blote teen

Deze dag met minder smartphonegebruik geef ik dit cijfer

  • Maandag: een 7
  • Dinsdag: een 7,5
  • Woensdag: 7,5
  • Donderdag: 7,5
  • Vrijdag: 7,5
  • Zaterdag: 7,5
  • Zondag: een volle 8!

Lees ook

Meer informatie over de Leg je telefoon weg Challenge!

Meer informatie op onze website

 

Tekst: Gabriëlle Koeijvoets (coach en vrijwilliger bij de mediaredactie van de RSI-vereniging)
Afbeeldingen: Mind en Gabriëlle Koeijvoets

Gerelateerde berichten

Comments (0)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back To Top