Diagnose bij RSI-klachten

Heb je last van pijn, stijfheid of tintelingen in je arm, nek of schouder? Dan vraag je je misschien af: wat is er precies aan de hand? Een goede diagnose helpt je begrijpen waar je klachten vandaan komen en welke behandeling kan helpen.

Wat zijn RSI en KANS?

De term RSI (Repetitive Strain Injury) hoor je vaak. In de medische praktijk wordt ook het woord KANS gebruikt: Klachten aan Arm, Nek en/of Schouder. Sinds 2012 is dat de officiële benaming voor RSI-klachten.

De termen RSI en KANS worden allebei vaak in de praktijk gebruikt. Meer uitleg over beide begrippen vind je op onze pagina Wat is RSI? of Wat is KANS?.

Veel mensen hebben klachten zoals:

• pijn
• stijfheid
• vermoeidheid
• krachtverlies
• tintelingen
• een doof of dof gevoel

Het voelt alsof deze klachten in spieren, pezen, gewrichten en zenuwen zitten. Van de nek, tot schouders, armen, ellebogen, polsen, handen of vingers. Vaak beginnen de klachten geleidelijk.

In het begin treden ze alleen op tijdens of vlak na belasting. Bijvoorbeeld na lang achter elkaar hetzelfde doen, zoals lang typen of lang in dezelfde houding zitten of staan. Na verloop van tijd kunnen de klachten verergeren en vaker voorkomen, soms zelfs in rust.

Een uitgebreid overzicht van alle mogelijke klachten vind je bij symptomen van RSI.

Het KANS-model

Artsen maken onderscheid tussen specifieke en aspecifieke klachten. Dat noemen we het KANS-model.

Specifieke KANS:

Er is een duidelijke medische oorzaak voor de klachten (een specifieke diagnose). Voorbeelden zijn een tennisarm, carpaletunnelsyndroom of een nekhernia.

In totaal vallen zo’n 35 verschillende diagnoses hieronder (Zie pagina 20 in de richtlijn). Deze zijn medisch aantoonbaar: met lichamelijk onderzoek of scans vind je de oorzaak van de problemen. Voor veel van deze specifieke aandoeningen bestaan behandelrichtlijnen.

Valt jouw klacht binnen deze lijst met diagnoses, dan krijgt het ook die specifieke naam. Denk hierbij aan tendinitis (peesontsteking) of carpaletunnelsyndroom (zenuwbeknelling in de pols). Daarna krijg je een behandeling die daarbij hoort.

Aspecifieke KANS:

Er is geen duidelijke of aantoonbare afwijking zichtbaar of aan te wijzen. Toch heb je wel pijn, stijfheid, tintelingen of andere klachten.

Wanneer RSI/KANS-klachten aspecifiek zijn, is er geen sprake van een duidelijke oorzaak zoals een peesontsteking of ontstoken gewricht, of een beknelde zenuw.

Belangrijk om te weten: dit betekent níet dat je pijn tussen de oren zit of minder echt is. Het geeft alleen aan dat er geen duidelijke medische oorzaak is gevonden. Vaak gaat het om overbelaste spieren of pezen, door herhalende belasting.

Belangrijk om te weten: RSI of KANS is geen ziekte, maar een verzamelnaam voor klachten.

Meer informatie over KANS lees je op de pagina Wat is KANS?.

Wanneer ga je naar een (huis-)arts?

Een diagnose helpt je verder. Bij specifieke KANS is vaak een gerichte behandeling nodig. Bij aspecifieke KANS gaat het om een zogenaamde uitsluitingsdiagnose: er is niets ernstigs gevonden, maar de klachten zijn wel degelijk aanwezig en behandelbaar.

Ga naar de (huis-)arts als je merkt dat jouw klachten blijven of erger worden. Bijvoorbeeld in de volgende gevallen.

• Plotseling hevige pijn of beperkingen in de arm, nek of schouder.
• Klachten die langer dan 2 weken aanhouden, zonder enige verbetering.
• Tintelingen of doofheid in handen of armen, vooral ’s nachts of als je je nek beweegt. (bijvoorbeeld een slapende hand of arm bij bepaalde houdingen, wat kan wijzen op zenuwprikkeling).
• Krachtverlies in arm of hand, of dingen plotseling uit je handen laten vallen.
• Klachten of pijn die je ’s nachts wakker houden.
• Belemmeringen in werk, studie of dagelijks leven door de klachten.
• Of simpelweg als je je ongerust maakt over de situatie.

Al dit soort signalen zijn goede redenen om medische hulp te zoeken. Ook bij aanhoudende of ernstige klachten, of bij tekenen van zenuwuitval (zoals tintelingen of krachtverlies). Bovendien: hoe eerder je ingrijpt, hoe groter de kans dat je klachten verbeteren en wegblijven. Als je twijfelt, vul dan de vragenlijst in op Moet ik naar de dokter.

Meer informatie over klachten per lichaamsdeel vind je op Thuisarts.nl.

Wat kun je verwachten bij de dokter?

Een (huis-)arts zal vragen stellen over je werk, activiteiten en hoe de klachten zijn ontstaan. Daarna volgt meestal lichamelijk onderzoek. Alleen als dat nodig is, doet je huisarts aanvullend onderzoek, zoals een scan of test.

De eerste stap in een behandeling is vaak conservatief. Dit betekent dat je een aantal weken afwacht of je klachten verbeteren door rust te nemen. Je krijgt mogelijk een verwijzing voor fysiotherapie, oefentherapie of een andere specialist. Je kunt ook zelf een afspraak maken bij de Arboarts voor advies.

Behandelopties

De juiste behandeling hangt af van je situatie. Opties zijn:

• fysiotherapie of oefentherapie (houding, kracht, beweging)
• ergonomische aanpassingen of afspraken met je werkgever over je werk (bijvoorbeeld werktaken, afwisseling in taken, korter werken)
• pijnstillers op korte termijn (in overleg met je arts)
• een multidisciplinair traject bij langdurige klachten (fysiotherapeut, ergotherapeut psycholoog, revalidatiearts of bedrijfsarts)
• in sommige gevallen: een operatie (curatief), bijvoorbeeld bij een carpaletunnelsyndroom

Prognose bij RSI-klachten

Veel mensen met RSI-klachten hebben minder last van hun klachten met een passende aanpak. Maar herstel kost tijd en inzet. Hoe eerder je hulp zoekt en meedenkt over oplossingen, hoe groter en sneller de kans op herstel.

Blijf vooral in gesprek met je werkgever of opleider. Vaak zijn er aanpassingen mogelijk, zoals een langzame heropbouw van werk of studie, of hulpmiddelen.